Διευκρινιστική εγκύκλιο εξέδωσε ο Υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Αναστάσιος Πετρόπουλος, σχετικά με τις ασφαλιστικές εισφορές μελών εταιριών και διαχειριστών.
Αθήνα, 13/4/2018
Αριθ. Πρωτ.: ∆.15/∆΄/619/15/13-04-2018
Απαντώντας στο αριθ. ∆ΙΕΙΣΦ.ΜΜ/24/14599/4-1-2018 έγγραφό σας, σχετικά µε την υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών στον ΕΦΚΑ από µέλη εταιρειών ή/και διαχειριστών, καθώς και σε θέµατα που αφορούν στην ασφάλιση των ιδιοκτητών τουριστικών καταλυµάτων και προσώπων που έχουν αγροτικό εισόδηµα ενώ παράλληλα ασκούν και άλλη επαγγελµατική δραστηριότητα, σας γνωρίζουµε τα εξής:
- Σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 55 του ν.4387/2016, στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ υπάγονται υποχρεωτικά από 1/1/2017 οι ασφαλισµένοι των ενταχθέντων στον ΕΦΚΑ φορέων ασφάλισης, οι οποίοι εξακολουθούν να διέπονται από τις διατάξεις της νοµοθεσίας των φορέων αυτών, όπως ισχύουν, εκτός όσων ειδικά ορίζονται µε τις διατάξεις του ν.4387/2016. Με τον ανωτέρω νόµο, µεταξύ άλλων, ρυθµίστηκαν θέµατα που αφορούν στον τρόπο υπολογισµού των ασφαλιστικών εισφορών από 1/1/2017, όχι όµως θέµατα που αφορούν στην υπαγωγή στην ασφάλιση, όπου εξακολουθούν να εφαρµόζονται οι σχετικές διατάξεις των πρώην φορέων ασφάλισης.
- Σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 3 του ν.1759/1988, όπως ισχύει, στην ασφάλιση του πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ υπάγονται επίσης πρόσωπα που απασχολούνται ή παρέχουν εργασία ή υπηρεσία µε αµοιβή είτε σε φυσικά πρόσωπα είτε στο ∆ηµόσιο ή σε νοµικά πρόσωπα δηµοσίου ή ιδιωτικού δικαίου είτε σε ανεξάρτητες αρχές µε οποιαδήποτε άλλη σχέση, εφόσον για την απασχόληση, εργασία τους ή υπηρεσία τους αυτή δεν υπάγονται µε ρητή διάταξη νόµου στην ασφάλιση άλλου πρώην ταµείου κύριας ασφάλισης. Τα ανωτέρω εφαρµόζονται και σε συνταξιούχους ελληνικού ή αλλοδαπού ασφαλιστικού φορέα.
- Σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 1 του Π.∆.258/2005, όπως ισχύει, στην ασφάλιση του πρώην ΟΑΕΕ υπάγονται υποχρεωτικά τα µέλη ή µέτοχοι Οργανισµών, Κοινοπραξιών ή κάθε µορφής Εταιρειών (εκτός των ΑΕ και των ΙΚΕ) των οποίων ο σκοπός συνιστά δραστηριότητα για την οποία τα ασκούντα αυτήν πρόσωπα υπάγονται στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ. Επιπλέον, από τις διατάξεις του άρθρου 116 παρ. 9 του ν.4072/2012 στην υποχρεωτική ασφάλιση του πρώην ΟΑΕΕ υπάγονται υποχρεωτικά οι διαχειριστές των ΙΚΕ που ορίστηκαν µε το καταστατικό ή µε απόφαση των εταίρων, καθώς και ο εταίρος µονοπρόσωπης ΙΚΕ.
- Με βάση το ανωτέρω νοµοθετικό πλαίσιο, οι εταίροι σε εταιρείες µορφής ΟΕ, ΕΕ και ΕΠΕ υπάγονται υποχρεωτικά στην ασφάλιση του πρώην ΟΑΕΕ και καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στο άρθρο 39 του ν.4387/2016, όπως ισχύει. Εάν οι εταίροι ασκούν συγχρόνως καθήκοντα διαχείρισης, χωρίς να προβλέπεται αµοιβή για την άσκηση αυτών των καθηκόντων, αλλά πρόκειται να λάβουν την αναλογία επί των κερδών της επιχείρησης, εξακολουθούν να καταβάλουν ασφαλιστικές εισφορές επί των σχετικών µερισµάτων σύµφωνα µε το άρθρο 39 του ν.4387/2016. Σε περίπτωση όµως που για την άσκηση καθηκόντων διαχείρισης προβλέπεται αµοιβή, προκύπτει σύµφωνα µε το άρθρο 1 παρ. 3 του ν.1759/1988 υποχρέωση υπαγωγής στην ασφάλιση του πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ και καταβολή ασφαλιστικών εισφορών βάσει του άρθρου 38 του ν.4387/2016, όπως ισχύει, εφαρµοζοµένων των προβλέψεων του άρθρου 36 παρ. 1 του ν.4387/2016 περί παράλληλης ασφάλισης. Σε περίπτωση που διαχειριστής σε εταιρείες της ανωτέρω µορφής έχει οριστεί τρίτο πρόσωπο, και λαµβάνει αµοιβή για την άσκηση των καθηκόντων του ως διαχειριστή, προκύπτει σύµφωνα µε το άρθρο 1 παρ. 3 του ν.1759/1988 υποχρέωση υπαγωγής στην ασφάλιση του πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ και καταβολή ασφαλιστικών εισφορών βάσει του άρθρου 38 του ν.4387/2016, όπως ισχύει. Σηµειώνουµε ότι οι ρυθµίσεις του άρθρου 38 του ν.4387/2016, όπως ισχύει, για το κατώτατο όριο µηνιαίων αποδοχών (€586,08 για τους απασχολούµενους άνω των 25 ετών και €510,95 για τους απασχολούµενους κάτω των 25 ετών) έχουν εφαρµογή και στις αµοιβές διαχείρισης, δεδοµένου ότι οι σχετικές υπηρεσίες παρέχονται κατά συστηµατικό τρόπο και σε τακτικό χρόνο εντός του µήνα. Τα ανωτέρω ειδικώς οριζόµενα για τις ΟΕ, ΕΠΕ, ΕΕ εφαρµόζονται από 1/6/2018.
- Όσον αφορά στις εταιρείες µορφής ΙΚΕ, οι εταίροι, σύµφωνα µε το ανωτέρω νοµοθετικό πλαίσιο, δεν έχουν υποχρέωση υπαγωγής στην ασφάλιση του πρώην ΟΑΕΕ και ως εκ τούτου δεν υποχρεούνται στην καταβολή ασφαλιστικών εισφορών. Σε περίπτωση όµως που εταίρος ΙΚΕ έχει οριστεί και διαχειριστής στην ΙΚΕ, ως διαχειριστής έχει υποχρέωση ασφάλισης και καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές σύµφωνα µε το άρθρο 39 του ν.4387/2016, όπως ισχύει, επί του εισοδήµατος που προκύπτει από την άσκηση της διαχείρισης και όχι επί εισοδήµατος που προκύπτει από την σχέση του εταίρου. Ανάλογα, εάν ως διαχειριστής της ΙΚΕ έχει οριστεί τρίτο πρόσωπο έχουν εφαρµογή τα προβλεπόµενα στο άρθρο 39 του ν.4387/2016, όπως ισχύει. Όσον αφορά τους µοναδικούς εταίρους µονοπρόσωπης ΙΚΕ που είναι παράλληλα και διαχειριστές ΙΚΕ, υποχρέωση ασφάλισης προκύπτει και για τις δύο ιδιότητες, και, ως εκ τούτου, οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται βάσει του άρθρου 39 του ν.4387/2016, όπως ισχύει, επί του αθροίσµατος τους εισοδήµατος που προέρχεται από την άσκηση των δύο δραστηριοτήτων (µέρισµα και αµοιβή διαχείρισης). Τα οριζόµενα στην παράγραφο αυτή εφαρµόζονται από 1/6/2018.
- Σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 58 του ν.4144/2013, οι ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυµάτων των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 2 του ν.2160/1993 και του π.δ. 33/1979, όπως ισχύουν, και γενικά όλων των κύριων και µη κύριων καταλυµάτων µε το ειδικό σήµα λειτουργίας του ΕΟΤ δυναµικότητας, σε όλη την Επικράτεια, έως και 5 δωµατίων υπήχθησαν στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ και κατέβαλαν ασφαλιστικές εισφορές αγροτών. Με τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 3 του ν.4425/2016 η ανωτέρω κατηγορία ασφαλισµένων από 1/1/2017 καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στο άρθρο 39 του ν.4387/2016 για τους ελεύθερους επαγγελµατίες (ασφαλισµένους του πρώην ΟΑΕΕ). Από 1/1/2017 και εφεξής ο χρόνος ασφάλισης για τον οποίο έχουν καταβληθεί ασφαλιστικές εισφορές θεωρείται καταρχήν χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ και όχι στους επιµέρους πρώην φορείς που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ. Στο πλαίσιο αυτό ο χρόνος ασφάλισης από 1/1/2017 και εφεξής των ανωτέρω ιδιοκτητών τουριστικών καταλυµάτων θεωρείται ως χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ λόγω άσκησης ελεύθερου επαγγέλµατος, δεδοµένου ότι καταβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές βάσει του άρθρου 39 του ν.4387/2016, όπως ισχύει. Συνεπώς, οι εν λόγω ασφαλισµένοι, τόσο ασφαλιστικά όσο και συνταξιοδοτικά, αντιµετωπίζονται από 1/1/2017 όπως και οι λοιποί ελεύθεροι επαγγελµατίες, προερχόµενοι από τον πρώην ΟΑΕΕ. Σε περίπτωση όµως που τα ανωτέρω πρόσωπα, εκτός των τουριστικών καταλυµάτων, ασκούν και άλλη δραστηριότητα για την οποία υπάγονται υποχρεωτικά στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ ως προερχόµενοι από τον πρώην ΟΓΑ, για το σύνολο του εισοδήµατος τους από την αγροτική δραστηριότητα και τα τουριστικά καταλύµατα καταβάλλουν από 1/1/2017 ασφαλιστικές εισφορές βάσει του άρθρου 40 του ν.4387/2016, όπως ισχύει, και αντιµετωπίζονται, ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά, όπως και τα λοιπά πρόσωπα που ασκούν αγροτική δραστηριότητα. Τα ανωτέρω εφαρµόζονται αντίστοιχα και στις περιπτώσεις ιδιοκτητών τουριστικών καταλυµάτων δυναµικότητας από 6 έως 10 δωµάτια σε όλη την Επικράτεια, που είναι παράλληλα εγγεγραµµένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκµεταλλεύσεων.
- Όσον αφορά σε πρόσωπα που ασκούν επαγγελµατική δραστηριότητα (µισθωτή εργασία ή ελεύθερο επάγγελµα ή αυτοαπασχόληση) και συγχρόνως έχουν εισόδηµα από άσκηση αγροτικής δραστηριότητας, τα εν λόγω πρόσωπα εµπίπτουν από 1/1/2017 στις ρυθµίσεις του άρθρου 36 παρ. 1 του ν.4387/2016 περί παράλληλης ασφάλισης και καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές επί του εισοδήµατος από την αγροτική δραστηριότητα βάσει του άρθρου 40 του ν.4387/2016, εφόσον το ετήσιο εισόδηµά τους από την άσκηση αγροτικής δραστηριότητας, χωρίς να συνυπολογίζονται οι ετήσιες καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές, υπερβαίνει το προβλεπόµενο από το ανωτέρω άρθρο ελάχιστο µηνιαίο εισόδηµα αναγόµενο σε ετήσια βάση, δηλαδή το ποσό των €4.923,12 (€410,26 x 12).
Για παράδειγµα, µηχανικός, ασφαλισµένος του πρώην ΕΤΑΑ – ΤΣΜΕ∆Ε, το έτος 2018 παράλληλα µε την άσκηση αυτοαπασχόλησης, για την οποία καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές βάσει του άρθρου 39 του ν.4387/2016, όπως ισχύει, έχει και εισόδηµα από άσκηση αγροτικής δραστηριότητας κατά το προηγούµενο φορολογικό έτος ύψους €2.000,00 ετησίως. Το ετήσιο εισόδηµα από την άσκηση αγροτικής δραστηριότητας δεν υπερβαίνει το ποσό των €4.923,12 και συνεπώς ο µηχανικός καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές µόνο ως αυτοαπασχολούµενος βάσει του άρθρου 39 του ν.4387/2016, όπως ισχύει.
