Άρθρο του Διευθυντή Ανάπτυξης και Υποστήριξης Εσωτερικού Ελέγχου ης ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Α.Ε., κ. Αντωνόπουλου Παναγιώτη και του Προέδρου και Διευθ/ντα Συμβούλου της ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Α.Ε., κ. Πανοζάχου Δημήτρη, που δημοσιεύθηκε στο capital.gr στις 7 Μαρτίου 2022.
Η 31η Μαρτίου 2022 είναι η καταληκτική ημερομηνία που για πρώτη φορά οι Προϊστάμενοι των Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης πρέπει να υποβάλουν την Ετήσια Έκθεση για τα πεπραγμένα τους, συμπεριλαμβάνοντας την κριτική τους Γνώμη για την επάρκεια των δομών και συστημάτων διακυβέρνησης του φορέα τους έναντι των πιθανών κινδύνων.
Η Ετήσια Έκθεση με Γνώμη για τους φορείς του Δημοσίου Τομέα θεσμοθετήθηκε ως υποχρέωση με το Άρθρο 13 του Ν. 4795/2021 την 17η Απριλίου 2021. Σύμφωνα με τον νόμο, ο επικεφαλής εκάστου φορέα αναμένει από την υπηρεσία (in-sourcing/ co-sourcing/ outsourcing), στην οποία έχει αναθέσει τον εσωτερικό έλεγχο του οργανισμού του, ένα ολοκληρωμένο, πλήρες και κατατοπιστικό κείμενο για το σύνολο των διοικητικών λειτουργιών (σχεδιασμός, οργάνωση, ηγεσία και έλεγχος) που ελέγχθηκαν έναντι των κινδύνων τους κατά το προηγούμενο έτος.
Αποδέκτης δεν είναι μόνο το ανώτατο ατομικό όργανο διοίκησης του κρατικού ή κρατικά εξαρτώμενου φορέα. Συναποδέκτες και μάλιστα αμελλητί, είναι το Ελεγκτικό Συνέδριο, η Εθνική Αρχή Διαφάνειας και η Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων του Υπουργείου Οικονομικών. Ειδικά δε για τους ΟΤΑ α’ βαθμού, η Ετήσια Έκθεση κοινοποιείται και στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Η κοινοποιούμενη Έκθεση είναι σωστά ένα ελεύθερο κείμενο, διαμορφούμενη ειδικά για τον κάθε φορέα, στοιχισμένη στις ιδιαιτερότητες και στις ανάγκες του, που πρέπει όμως κατ’ ελάχιστο να περιλαμβάνει ένα σύνολο πληροφόρησης, το οποίο να την καθιστά αδιαμφησβήτητο τεκμήριο και καθοδηγητή της αυτοβελτίωσης του οργανισμού.
Κατ’ αρχάς η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου πρέπει να διαβεβαιώσει τους αποδέκτες για την επαγγελματική επάρκεια του έργου της. Η καταγεγραμμένη αποδοχή της συμμόρφωσης με τα ήδη εκδοθέντα ισχυρά θεσμικά κείμενα, όπως τα Διεθνή Πρότυπα Επαγγελματικής Εφαρμογής του Εσωτερικού Ελέγχου (IPPF), ο Κώδικας Δεοντολογίας Εσωτερικών Ελεγκτών και ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας της ΜΕΕ του φορέα, αποτελούν το πρώτο βήμα. Παράλληλα, πρέπει να καταγραφεί ρητά η επιβεβαίωση της ανεξαρτησίας της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου, αλλά και τα ειδικά θέματα σχετικά με τους σκοπούς, τη λειτουργία και τον τρόπο άσκησης των αρμοδιοτήτων της ή ό, τι άλλο καθορίζεται ειδικά στον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας της Μονάδας.
Στο δεύτερο μέρος περιλαμβάνεται η τεχνική ανάλυση των έργων της Μονάδας. Ο συσχετισμός του παραχθέντος ελεγκτικού έργου διαβεβαίωσης με το Ετήσιο Πρόγραμμα Έργου, η πρόοδος που έχει επιτευχθεί σε σχέση με αυτό και η γενική αξιολόγηση της λειτουργίας του εσωτερικού ελέγχου αποτελούν τα κύρια σημεία ανάπτυξης. Αναλυτικά αλλά όχι εξαντλητικά, θα πρέπει να παρουσιασθούν τα αποτελέσματα των ελεγκτικών δραστηριοτήτων, με έμφαση στα ευρήματα που είναι ενδεικτικά καταστάσεων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά την επίτευξη των στρατηγικών στόχων του φορέα. Τέλος, θα πρέπει να αποτυπωθεί η πρόοδος της υλοποίησης των συμφωνηθεισών ενεργειών από τα ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders) και η αποδοχή αυτών. Πέραν των υπηρεσιών διαβεβαίωσης, θα πρέπει να αναπτυχθεί και η έκβαση των αποτελεσμάτων του παρεχόμενου συμβουλευτικού έργου.
Η ετήσια έκθεση θα πρέπει να ολοκληρωθεί με την επαρκώς τεκμηριωμένη γνώμη του Προϊσταμένου υπό τη μορφή θετικής, αρνητικής ή με επιφύλαξη διαβεβαίωσης. Αποτελεί τμήμα που επιλαμβάνεται το σύνολο της λειτουργίας του φορέα και ιδίως τους σημαντικούς κινδύνους που απειλούν τη λειτουργία του, αναφερομένων, ιδιαίτερα, των κινδύνων απάτης, που αφορούν στους ελεγκτικούς μηχανισμούς και στη διακυβέρνηση όπως η λήψη στρατηγικών αποφάσεων, η διαχείριση κινδύνου και οι μηχανισμοί ελέγχου, η αποτελεσματικότητα επίτευξης των στόχων, των προγραμμάτων και των δραστηριοτήτων του φορέα, η διασφάλιση της αποτελεσματικής διαχείρισης και λογοδοσίας, καθώς και τα πληροφοριακά συστήματα. Συν αυτά το βαθμό ανταπόκρισης των Υπηρεσιών του φορέα στους κινδύνους, καθώς και θέματα που μπορεί να ανακύψουν από τη μη αποδοχή των κινδύνων.
Συμπερασματικά, η Ετήσια Έκθεση μετά Γνώμης αποτελεί ένα ιδιαίτερο, ειδικό και νέο τεχνικό κείμενο, το οποίο ως αποτύπωμα θα αναδείξει την ωρίμανση του εσωτερικού ελέγχου στον φορέα και ως ποσότητα τη διείσδυση του θεσμού στη Δημόσια Διοίκηση. Η έλλειψη δε πιστοποιημένου προσωπικού στις ήδη υπάρχουσες ΜΕΕ θα δυσχεράνει τη διαμόρφωσή του, γεγονός που δεν μπορεί να επιδράσει αρνητικά στις διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου, καθώς υπάρχει ήδη πρόβλεψη από τον νόμο (παράγραφος 4 του Άρθρου 9 του Ν. 4795/2021) για τη συνδρομή κάθε παραγωγικής δύναμης.
Υ.Γ. Αν και οι δυο στους τρεις φορείς που είναι αμελλητί αποδέκτες της Ετήσιας Έκθεσης μετά Γνώμης είναι φορείς που αξιολογούν κυρίως οικονομικά στοιχεία (Ελεγκτικό Συνέδριο, Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων), επομένως η πλειονότητα των έργων εσωτερικού ελέγχου αναμένεται να είναι οικονομικής φύσεως, η πανδημία του COVID-19 ως κίνδυνος δίνει τη δυνατότητα- αν όχι την ευκαιρία- να καταμετρηθεί και να συγκριθεί ο καταμερισμός και η αυτενέργεια των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης μιας πανελλαδικής στόχευσης σε συνάρτηση με το επιτυχημένο έργο της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας για την τήρηση προληπτικών αλλά και κατασταλτικών μέτρων προσωπικής υγιεινής και ασφάλειας.
Παναγιώτης Αντωνόπουλος
MBA-IT, MSc, CFE, CICA, Πιστοποιημένος Ελεγκτής Υπουργείου Οικονομικών,
Διευθυντής Ανάπτυξης και Υποστήριξης Εσωτερικού Ελέγχου της Ορθολογισμός Α.Ε.
Πανοζάχος Δημήτριος
Msc Οικονομολόγος – Φοροτεχνικός Σύμβουλος,
Δ/νων Σύμβουλος της ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Α.Ε.
Πηγή: capital.gr
